فرش ماشینی از الیاف مصنوعی چون نایلون، آکریلیک، پلی استر و ابریشم مصنوعی است که توسط ماشین بافندگی تولید می شود. بید از گروه حشراتی است که هیچ‌گاه به سراغ فرش ماشینی نمی رود؛ چون غذای مورد علاقه آن پشم است. در مورد سؤال آیا فرش ماشینی را بید می زند؟ باید با صراحت بگوییم خیر. به طور کلی بید تنها از پشم تغذیه می کند و فرش های ماشینی دچار بیدزدگی نمی شود.
فرش دستباف همیشه در معرض خطر بید زدگی است؛ زیرا الیاف به کار رفته در آن پشم یا ابریشم است که تأمین کننده غذای بید می باشد. برای درک بهتر موضوع بهتر است اول بید را به‌طور کامل بشناسید و علائم بید زدگی را در ادامه مطلب بررسی کنید.
آنچه در مورد حشره بید لازم است بدانید
در اطراف زندگی ما آفات و حشراتی وجود دارند که با تغییراتی که در بافت فرش ایجاد می کنند باعث خرابی فرش می شوند. این حشرات مانند سوسک، قارچ و از همه مهم تر حشره بید می باشند. مشخصات ظاهری بید زرد رنگ بودن و جثه کوچک آن است. تغذیه اصلی بید پشم است پس با نفوذ در فرش حفره هایی را در میان تار و پود فرش با تنیدن دور خود ایجاد می کند و باعث جویدن فرش و آسیب آن می شود.
با مطالعه این مطلب می خواهیم علت بید زدگی فرش را بدانیم چیست؟ بید فرش در اصل حشراتی ریز هستند که در میان تار و پود های فرش با سرعت حرکت می کنند و به آن ها آسیب می رسانند. چرخه زندگی بید کمی متفاوت از دیگر حشرات می باشد. مرحله اول زندگی بید تخمک گذاری آنست که بعد از مدتی نوزادان نابالغ سر از تخم بیرون می آورند و به این نوزادان لارو می گویند.
لارو پس از بالغ شدن و تبدیل شدن آن به یک بید بالغ باز مرحله تخمک گذاری را شروع می کند. زمانی که بید فعالیت تخمک گذاری را انجام می دهد خطرناک است. بیدها در مکان های مرطوب و تاریک رشد سریع دارند و با توجه به شرایط آب و هوایی عملکردشان متفاوت است.
چرا و چگونگی بید زدگی فرش
با مطالعه این مطلب می خواهیم علت بید زدگی و چگونگی این عمل را بدانیم. بید فرش حشرات ریزی هستند که در میان تاروپود فرش با سرعت زیاد حرکت می کنند و به بافت فرش آسیب می رسانند؛ به گونه ای که با از بین بردن پرزهای آن در میان بافت فرش قسمت های خالی را به وجود می آورد.
بید زدگی علت های متفاوتی دارد که هرکدام به نحوی باعث پیشرفت این آسیب دیدگی می شوند. احتمالاً رطوبت بالا یکی از دلایل بید زدگی است؛ لذا در مکان های مرطوب مانند شهرهای شمال کشور بید زدگی فرش احتمالاً بیشتر است. اما اگر مراقبت های اصولی و ساده فرش را رعایت کنید بدون نگرانی هرچقدر هم رطوبت بالا باشد به بافت فرش آسیب نمی رساند.
فعالیت بید به گونه ای است که بعد از تخریب یک قسمت از فرش به قسمت دیگر حرکت کرده و او را تحت سیطره خود قرار می دهد و تاروپود های آن را از هم متلاشی می کند.
آیا فرش ضدبید در میان بافته های زیبا وجود دارد؟
اکنون با توجه به تاریخچه زیستن بید می توان گفت فرش هایی که از الیاف مصنوعی بافته می شوند از وجود این آفت در امان هستند. فرش های پشمی و تابلو فرش هایی که همیشه در معرض بید زدگی هستند بهتر است در فواصل زمانی معین از سالم بودن آن ها مطمئن شد. در غیر این صورت با سرایت بید به یک نقطه از فرش تمام آن را نابود خواهد کرد.
آیا امکان ترمیم فرش بید زده وجود دارد؟
بید زدگی فرش کمی نگران کننده است و صاحب فرش همیشه در پی راهی برای تعمیر فرش بعد از آسیب دیدگی است. با توجه به هزینه های سنگین رفوگری و تعمیرات فرش آیا مقرون به صرفه و اقتصادی است که یک فرش را ترمیم کنیم؟ و آیا اصلاً ترمیم فرش بید زده امکان دارد؟
باید بگوییم اگر بید قسمتی اندک از فرش را تخریب کرده باشد می توان او را ترمیم کرد در غیر این صورت اگر نقاط مختلفی از فرش درگیر بید شده باشد هزینه بر و وقت گیر بودن تعبیر جای شک و شبهه را باقی می گذارد.
بهتر است به هنگام خرید فرش بعد از تشخیص کیفیت عالی و عمر طولانی فرش هایی را انتخاب کنید که از آکریلیک و هیت ست بودن آن مطمئن شوید تا نگهداری از آن آسان و خرید آن مقرون به صرفه باشد. فرش دستباف فرش نفیسی است که در معرض بید زدگی از ارزش آن کاسته می شود؛ پس با رعایت نکات نگهداری فرش از بافت گرانبها مراقبت نمایید.
اگر بید سطح زیادی از فرش را درگیر کرده باشد که پشم فرش از بین رفته باشد ترمیم آن جالب نخواهد بود؛ زیرا آسیب دیدگی روی سطح فرش به خوبی قابل رؤیت است.
اقدامات مهم برای پیشگیری از بید زدگی فرش
هرچند کارشناسان فرش معتقدند که فرش همواره در معرض خطر بید زدگی است؛ اما از طرف دیگر با ارائه نکات کاربردی و مراقبت صحیح نوید می دهند که جای نگرانی نیست و می توانید این خطر را به راحتی دفع کنید.
در ادامه مطلب به چند نمونه از این نکات مراقبت از فرش دستباف اشاره داریم پس با مطالعه این مبحث آمادگی لازم را برای نگهداری از این فرش نفیس را خواهید داشت.
- مکان های گرم و مرطوب و بدون نور محیط مناسب برای حشره بید است؛ پس هیچ‌گاه فرش را در این فضاها نگهداری نکنید.
- اگر فرشی بدون استفاده در منزل دارید بهتر است هرچند وقت یکبار آن را از حالت لوله باز کنید و سطح فرش را جاروبرقی بکشید.
- همیشه از برس های مخصوص فرش برای تمیز کردن قالی استفاده کنید تا فرش عاری از هرگونه حشره و باکتری باشد.
- فرش های بدون استفاده در فواصل معین در معرض آفتاب و تابش نور قرار دهید؛ این کار کمک می کند تا حشرات به داخل آن نفوذ نکنند.
- از قرص نفتالین استفاده کنید.
نام قرص نفتالین را از زبان مادربزرگ ها او به وفور شنیده اید. نفتالین قرص های کوچکی هستند که در میان قالی های لول شده و جمع شده قرار می گیرند تا از آفت و بید جلوگیری کنند. این یک روش کارساز و قدیمی است که تاکنون افراد از آن استفاده می کنند.
البته قرص نفتالین برای شرکت های فرش کارایی بسیاری دارد چون تولیدکنندگان فرش ها را در کنار هم به روی هم انباشته می کنند؛ پس میزان مراقبت در میان آن ها باید بیشتر باشد. هنگام استشمام نفتالین حس خوبی به افراد دست نمی دهد و از طرفی برای سلامتی آنها مضر است؛ پس به هنگام استفاده از نفتالین یا هر گونه ضدبید اصول بهداشتی را رعایت کنید تا از خطرات احتمالی بید در امان باشید.
تا حتی الامکان از قرار دادن فرش در نزدیکی سرویس بهداشتی و آشپزخانه و حمام به صورت تا خورده و لوله شدن خودداری کنید؛ زیرا نفوذ رطوبت میان بافت فرش محیط را برای ورود بید آماده می سازد.
راهکارهای از بین بردن بید فرش
با تمامی اقدامات پیشگیری که در قبل گفته شد شاید متوجه حضور بید در فرش نشده باشید و فرش دچار آسیب شده باشد؛ اما آنچه اهمیت دارد جلوی وسیع تر شدن این آسیب دیدگی است پس راهکارهای رفع بید فرش برایتان بسیار مفید است.
استفاده از حشره کش و نفتالین در از بین بردن بید نقش بسزایی دارد. به محض رویت بید چه در سطح چه در قسمت پشتی بی درنگ از حشره کش استفاده کنید.
یکی دیگر از راه های دفع بید استفاده از سم بید فرش است که معمولاً به صورت اسپری ضد بید فرش بفروش می رسد. با اسپری کردن آن روی فرش بید را در هر مرحله ای که هست می توانید از بین ببرید و از خرابی بیشتر او جلوگیری کنید. این سم با توجه به فرمول ساخت رنگ فرش را تغییر نمی دهد و با همان ثبات رنگ باقی می ماند.
خرید فرش ضدبید
فروشگاه فرش فرشیما با ارائه تنوع فرش ماشینی آکریلیک و هیت ست سعی نموده است تا فرش های ضدبید با مقاومت بالا را برای تمامی خریداران فراهم آورد تا آن ها را از یک ضرر مالی به علت بید زدگی فرش نجات دهد.